Sve poznate kornjača, pa i do sada najstarija Proganochelys quenstedtii, imaju oklop koji pokriva telo sa gornje i donje strane. Tragajući za fosilnim ostacima, pokušavajući da odgonetnu evoluciju kornjača i njihovo poreklo, ljudi nisu uspeli da pronađu fosil kornjače koji bi ukazao na njihovo zajedničko poreklo sa nekom od poznatih grupa prastarih reptila.
Godine 2007. u Kini su otkriveni fosilni ostaci tri kornjače čija se starost procenjuje na 220 miliona godina. Prema tom saznanju ova kornjača koju su nazvali Odontochelys semitestacea (u prevodu: "kornjača sa zubima i polovinom oklopa") je za sada najstarija nama poznata kornjača.
Primerci su veličine 35 cm, vilice su pune zuba, gornji deo oklopa nije razvijen i prema gradji kostiju udova ova kornjača je provodila veći deo života u vodenoj sredini.
Tim koji je otkrio ovu prastaru kornjaču smatra je za prelazni oblik u evoluciji oklopa, tj. da se kod kornjača prvo razvio donji deo oklopa, koji je služio kao zaštita trbuha u vodenoj sredini, a da se kasnije sa izlaskom kornjača na kopno razvio i gornji deo oklopa. Skelet ima i naznake gornjeg dela oklopa, rebra su proširena i imaju specifične izraštaje, slično ranim stadijumima razvića oklopa kod embriona današnjih kornjača.
Osteodermi koji čine deo oklopa većine današnjih kornjača (ima ih ih kod drugih mnogobrojnih grupa reptila, nastaju u koži - dermalne kosti) nisu pronađeni. To je pronalazače navelo da pretpostave da ova vrsta jeste tranzicioni oblik u evoluciji kornjača, da su preci kornjača živeli u vodi, da se prvo pojavio donji deo oklopa, a zatim po izlasku na kopno i gornji deo uz pojavu osteoderma. Po ovakvom scenariju kornjače su najbliže diapsidnim grupama reptila (gušteri, krokodili, zmije) što je u skladu sa podacima koji govore o njihovom poreklu na osnovu analize DNK.
Ne treba zanemariti i mogućnost da je kod Odontochelys semitestacea zapravo redukovan gornji deo oklopa i da je ova osobina zapravo adaptacija, a ne primitivno stanje u evolucionoj liniji kornjača. Slično kao kod današnjih grupa mekooklopnih kornjača. Naime, više puta se pokazalo da kada se nova osobina pojavi u nekoj evolucionoj liniji, ona može da se gubi i ponovo pojavljuje tokom dalje evolucije.
Kako god da je, otkriće ovih fosilnih ostataka i karakteristika trenutno najstarije kornjače pretstavlja značajnu novost i sa nestrpljenjem se očekuju rezultati daljih istraživanja.
Aleksandar Stanikić, 2008.
REFERENCE i SLIKE:
Odontochelys semitestacea
Chun Li, Xiao-Chun Wu, Olivier Rieppel, Li-Ting Wang, and Li-Jun Zhao, 2008. An ancestral turtle from the Late Triassic of southwestern China Nature 456: 497-501 DOI: 10.1038/nature07533
Постови
